بنیاد ابتلاء و امتحان در منظومه خسرو و شیرین نظامی

Authors

زهرا السادات موسوی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد علوم و تحقیقات ـ تهران احمد خاتمی

استاد زبان و ادبیات فارسی ـ دانشگاه شهید بهشتی ـ تهران

abstract

در این مقاله تلاش نگارندگان، تحلیل مفهوم ابتلاء و امتحان، و بررسی آثار و لوازم آن در منظومه خسرو و شیرین نظامی است. مقصود از ابتلاء و امتحان، آزمودن است و در فرهنگ قرآنی نیزبه مجموعه ای از برنامه های مستمر و مداوم که درباره انسان و عملکرد و رفتار وی اطلاق می شود، می باشد. نظامی در این منظومه، خسرو «و» شیرین را در معرض امتحانات و ابتلائات گوناگون قرار می دهد؛ ابتلاء به عشق، دوری، قدرت .این مقاله ابتدا پیشینۀ ابتلاء و امتحان را در قرآن و روایات معصومین و متون عرفانی پی می گیرد و ضمن تلخیص داستان خسرو و شیرین، ابتلائات موجود در این داستان را بررسی می کند. و سرانجام نتیجه می گیرد که نظامی در این منظومه با پرورش این دو شخصیت، و در سایه ابتلاء و امتحان، عشق آنان را خالص نموده، و از عشق زمینی و هوس آلود به عشق والای پاک و خالصانه رسانده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بنیاد ابتلاء و امتحان در منظومة خسرو و شیرین نظامی

در این مقاله تلاش نگارندگان، تحلیل مفهوم ابتلاء و امتحان، و بررسی آثار و لوازم آن در منظومه خسرو و شیرین نظامی است. مقصود از ابتلاء و امتحان، آزمودن است و در فرهنگ قرآنی نیزبه مجموعه‌ای از برنامه‌های مستمر و مداوم که درباره انسان و عملکرد و رفتار وی اطلاق می‌شود، می‌باشد. نظامی در این منظومه، خسرو «و» شیرین را در معرض امتحانات و ابتلائات گوناگون قرار می‌دهد؛ ابتلاء به عشق، دوری، قدرت .این مقاله...

full text

تحلیل عناصر داستان در منظومه های خسرو و شیرین نظامی و شیرین و خسرو هاتفی

نظامی گنجوی، در پایان قرن ششم نظم داستان­ های بزمی و غنایی را به نهایت کمال رسانیده است. بعد از او شاعران زیادی سعی کردند تا با نوشتن نظیره­ هایی در برابر منظومه ­های او، مهارت­ های خود را به نمایش بگذارند؛ که یکی از آنها هاتفی است، امّا هیچ یک از آنها به جایگاه والای نظامی نرسیده است. در این پژوهش سعی بر آن بوده است تا با تجزیه و تحلیل عناصر سازندة داستان در دو منظومة «خسرو و شیرین» نظامی و «شی...

full text

عنصر کشمکش در منظومه ی خسرو و شیرین نظامی

چکیده حکیم‌نظامی در ادبیات فارسی به عنوان شاعر داستان‌سرا، یگانه استاد صاحب ‌سبک، در این عرصه است که سکّه ی فرمانروایی بر این شیوه ی خاص تاکنون به نام او زده شده است. از آنجا که داستان یکی از مهم‌ترین انواع ادبی در ادبیات نوین ملل جهان است، بررسی آثار نظامی از آن بخش‌های معدود ادب کهن فارسی است که امروزه مورد اقبال بسیاری از ادب‌ دوستان قرار گرفته است. در میان آثار داستانی نظامی اکثر اهل ادب، من...

full text

تصویرپردازی‌های هنرمندانه نظامی از مؤلفه های منظومه خسرو و شیرین

زبان شعر نظامی که از برجسته‌ترین شاعران سبک آذربایجانی است، کاملاً تصویری و کنایی است و در شعر او استفاده هنرمندانه از انواع صورخیال بسیار دیده می‌شود. اگرچه ماجرای خسرو و شیرین در قرن ششم داستانی مشهور و آشنا برای عام و خاص بوده است، هنرنمایی نظامی در شیوه بیان از جمله در توصیف و تصویر زیبارویان و صحنه‌های طبیعت، آشکارا دیده می‌شود. در بین آثار نظامی درباره خسرو و شیرین بایدگفت پرداختن به موضوع...

full text

چرا منظومه خسرو و شیرین نظامی دو صدایی است؟

با بررسی منظومة‌ خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی‌می‌توان دریافت‌که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه می‌کند. در حقیقت عملکرد و رفتار موقرانه و سنگین وار شیرین که برساختة داستان پرداز است، بلندترین بانگ در سراسر این منظومه، است که تا لحظة مرگ خاموش او ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصل نامه تحقیقات تعلیمی و غنایی زبان و ادب فارسی

جلد ۴، شماره ۱۴، صفحات ۱۰۱-۱۱۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023